Lied voor de levenden

Dit gedicht schreef ik ter gelegenheid van de uitreiking van De Geuzenpenning 2018 aan Girls Not Brides. Jaarlijks trouwen miljoenen meisjes voor ze achttien zijn. In mijn gedicht laat ik achttien meisjes en moeders aan het woord die een wereldwijd probleem tonen. Achttien, als eerbetoon aan het gedicht Het lied der achttien doodden van Jan Campert. Een gedicht dat Campert in de Tweede Wereldoorlog schreef voor de gefusilleerde leden van de verzetsgroep De Geuzen in 1940.

Ik zit op bed en ik ben bang

voor wat ik nog niet weet.

Buiten zingen ze en dansen.

Dit is mijn huwelijksdag

maar ik mis mijn moeder, ik 

hoop dat ik naar huis toe mag. 

Een meisje breng je groot 

voor iemand anders z'n geluk.

Hoe jonger je ze wegdoet 

des te minder gaan ze stuk.

Een meisje is voor zíjn familie

waar ze zíjn kinderen baart.

De koeien die we voor haar krijgen

zijn ons veel meer waard.

Mag ik eerst mijn school afmaken?

Alsjeblieft papa, dat wil ik graag.

Maar hij zegt, nee. Gewoon, nee.

Hoe vaak ik het ook vraag.

Als ze ouder wordt, zal ze inzien

dat dit het beste keus is. 

Een goede man die bovendien 

geen dronkenlap of kneus is.

Oma heeft een man geregeld,

ze zegt: 'Hij is een goede partij.'

Ik wil niet weg van huis, van haar,

maar hij betaalde al voor mij.

Ik dacht dat leven leuk was, 

maar ik mag niet meer uit huis.

Mijn vriendin zit in de 4e klas 

en ik wacht tot ik verhuis.

Laat mij voor Jesmin spreken

dit kleine eerbetoon.

Zij stierf bij de geboorte 

van haar eerste zoon.

Jij bent nu bijna dertien jaar,

nog eenentwintig dagen en 

de broer van een vriend van je neef is

je vader om je hand komen vragen.

Ik ben je moeder, ik schud mijn hoofd,

geen huwelijk voor mijn kind.

Je moet naar school, dingen leren.

Maar 't maakt niet uit wat ik vind.

Er was niemand die luisterde 

toen ik zei dat ik niet wilde.

Wat kon ik doen? Ik zweeg,

Ik trok me terug, verstilde.

Bevallen duurde dagenlang.

De baby was te groot.

Daaronder is iets stuk gegaan

en in mij ging hij dood.

Negen koeien en een geit 

krijgen we voor je, meisje.

We zijn arm en hebben honger,

het is een goede prijs, je

huilt, ik denk dat je begrijpt dat

hij je man wordt, jij zijn bruid.

Toen ik zo oud was als jij nu

koos mijn vader jouw vader uit.

Ons huwelijk is één jaar oud

ik begin aan hem te wennen.

Het is niet dat ik van hem houd,

maar ik heb hem leren kennen

als een man die ook zacht kan zijn

en wil weten wat ik vind,

hij had veel erger kunnen zijn

misschien raken we bevriend.

Hij zal haar jeugd respecteren.

Pas nadat ze bloeden gaat

zal hij hun huwelijk consumeren,

daarover hebben we gepraat.

Ik was te jong, zei de dokter,

Mijn baarmoeder te klein.

De eerste twee gingen dood.

Nu heb ik steeds buikpijn.

Aan de nachthemel staat de maan

met daaronder die heldere ster.

Als jíj kijkt en ik zie hem staan,

weet dan mijn liefde reikt ver.

Het is oorlog, ik had geen keus,

mijn vader verloor zijn baan.

Ik ben de oudste van zes.

Ik zei: ja, en ik ben gegaan.

De rebellen namen haar mee,

dat is twee jaar geleden,

sindsdien slaap ik slecht.

God, verhoor mijn gebeden!

Ik weet dat ik stil moet zijn.

Ik weet hoe hard zijn moeder slaat.

Ik weet wat hij het liefste eet

en hoe laat hij aan tafel gaat.

Ik weet niet hoe deze baby

in mijn buik is gekomen. 

Ik wens haar een beter leven toe.

ik heb grote dromen.

Lieve kind het kan me niet schelen

hoeveel koeien we voor je krijgen.

Ik krijg er jou niet mee terug

maar over die pijn moet ik zwijgen.

Niemand heeft me iets verteld.

Er was feest, ik weet niet waar.

Ik dacht dat hij mijn oom was.

Ik kreeg bloemen in mijn haar.

Jij neemt een rigoureus besluit

jij waarschuwt je dorp, je volk.

Ieder kind is net zo belangrijk 

als elk van de anderen.

Tradities zijn door mensen gemaakt

dus mensen kunnen ze veranderen.

Je bekijkt zijn slapende gezicht

Zijn lichaam ligt gekromd.

Jij voelt het nieuwe leven 

al schoppen in je buik.

Jij krijgt het eerste kind dat niet 

breekt door een oud gebruik.

© Bianca Boer